Hiểu và biết 8 cách sắp xếp bố cục trong thiết kế đồ họa

Các ấn phẩm thiết kế cần phải tuân thủ theo những bố cục cơ bản để tạo nên thiết kế đẹp và ấn tượng. Vậy có những kiểu bố cục nào trong thiết kế đồ họa nào? Cùng AWE khám phá ngay 8 kiểu bố cục trong thiết kế đồ họa phổ biến nhất hiện nay!

Bố cục trong thiết kế đồ họa là gì?

Bố cục (composition) trong thiết kế đồ họa là cách sắp xếp, tổ chức các yếu tố hình ảnh như chữ, hình, màu sắc, đường nét… trên một không gian để tạo nên tổng thể hài hòa, dễ nhìn và dẫn dắt thị giác người xem. Một thiết kế có bố cục tốt không chỉ giúp truyền đạt thông tin hiệu quả mà còn tạo điểm nhấn thị giác, thu hút và giữ chân người đọc lâu hơn.

Bố cục chính là yếu tố dẫn dắt mắt người xem đi theo hành trình bạn định sẵn và định hướng người nhìn muốn nhấn chỗ nào, nghỉ ở đâu, dừng lại bao lâu và hiểu thông điệp nào là chính.

Bạn có thể xem thêm bài viết nguyên tắc thiết kế để hiểu rõ hơn mối liên hệ giữa bố cục và các nguyên lý thị giác khác như tỷ lệ, khoảng trắng, tương phản…

Bố cục trong thiết kế đồ họa

8 loại bố cục phổ biến nhất trong thiết kế hiện đại

Bố cục tương phản (Contrast Composition)

Đây là kiểu bố cục sử dụng sự đối lập để tạo điểm nhấn. Sự tương phản có thể đến từ màu sắc (đen – trắng), kích thước (lớn – nhỏ), kiểu chữ (đậm – mảnh), hình khối (vuông – tròn)… Tương phản giúp làm nổi bật yếu tố quan trọng, dẫn dắt ánh nhìn và tránh sự đơn điệu.

Trong thiết kế poster hoặc quảng cáo, bố cục tương phản rất hiệu quả để gây ấn tượng nhanh và truyền tải thông điệp mạnh mẽ.

Bố cục tương phản

Bố cục cân bằng đối xứng (Symmetrical Balance)

Bố cục này chia bố cục thành hai phần đối xứng nhau qua trục dọc hoặc ngang. Dạng bố cục này tạo cảm giác ổn định, trang trọng và nghiêm túc. Thường được dùng trong các thiết kế truyền thống, thiệp cưới, bìa sách hoặc thương hiệu mang tính cổ điển.

Bố cục cân bằng đối xứng

Bố cục cân bằng bất đối xứng (Asymmetrical Balance)

Đây là bố cục dùng các yếu tố không giống nhau nhưng được sắp xếp sao cho thị giác vẫn cảm thấy cân bằng. Cách bố trí này thường tạo cảm giác hiện đại, tự nhiên và linh hoạt hơn so với đối xứng.

Bố cục bất đối xứng là lựa chọn phổ biến trong thiết kế poster sự kiện, thiết kế UI hiện đại hay các ấn phẩm thương hiệu sáng tạo.

Bố cục cân bằng bất đối xứng

Bố cục dòng chảy thị giác (Visual Flow Composition)

Loại bố cục này được xây dựng dựa trên cách mắt người di chuyển trên thiết kế – từ trái sang phải, từ trên xuống dưới. Thiết kế theo hướng dòng chảy thị giác giúp người đọc “đọc” đúng thứ tự và không bị rối khi tiếp cận thông tin.

Dòng chảy có thể được dẫn dắt bằng đường nét, mũi tên, chuỗi hình ảnh, hoặc cách sắp xếp chữ theo trật tự hợp lý. Rất phù hợp với thiết kế infographics, landing page, quảng cáo online hay bản đồ hướng dẫn.

Bố cục dòng chảy thị giác

Bố cục đồng nhất (Unity Composition)

Dựa trên hệ thống lưới (grid), các yếu tố được căn chỉnh chính xác và đồng bộ về khoảng cách, tỷ lệ. Loại bố cục này tạo cảm giác khoa học, gọn gàng và chuyên nghiệp.

Thiết kế web, tạp chí, báo in, portfolio cá nhân… thường sử dụng grid để đảm bảo tính nhất quán và dễ đọc. Đây cũng là một trong những bố cục được dạy căn bản cho designer mới vào nghề.

Bố cục đồng nhất

Bố cục nhấn mạnh (Emphasis Composition)

Bố cục này giúp yếu tố chính nổi bật ngay lập tức. Thường thông qua sử dụng cỡ chữ lớn, hình ảnh to bản, màu sắc nổi bật hoặc vị trí đặc biệt (chính giữa, điểm vàng thị giác). Bố cục nhấn mạnh được sử dụng trong poster, banner quảng cáo, bìa sách… nơi thông điệp cần truyền đạt nhanh và rõ.

Việc kết hợp bố cục nhấn mạnh với tỷ lệ vàng trong thiết kế giúp tăng hiệu quả thị giác đáng kể.

Bố cục điểm nhấn

Bố cục nhịp điệu (Rhythmic Composition)

Tạo sự lặp lại có chủ đích – có thể là hình ảnh, đường nét, mảng màu hay chữ – để tạo cảm giác chuyển động và dẫn dắt mắt. Bố cục nhịp điệu làm cho thiết kế trở nên sinh động, lôi cuốn mà vẫn có trật tự.

Nó thường được dùng trong thiết kế thương hiệu, bao bì sản phẩm, hoặc các chuỗi bài đăng trên mạng xã hội để tạo sự đồng nhất và dễ ghi nhớ.

Bố cục nhịp điệu

Bố cục chuyển động (Dynamic Composition)

Dạng bố cục này mang cảm giác nghiêng, chéo, phá vỡ trật tự truyền thống – tạo năng lượng, sự bất ngờ, sáng tạo. Thường thấy trong poster ca nhạc, phim hành động, hoặc thiết kế mang phong cách “phá cách”, phi truyền thống.

Đây là loại bố cục đòi hỏi designer có kỹ năng cao vì rất dễ gây rối nếu không kiểm soát tốt các yếu tố thị giác.

Bố cục chuyển động

Cách chọn bố cục phù hợp với mục tiêu thiết kế

Tùy vào từng loại hình đối tượng, bạn nên biết cách lựa chọn bố cục nào là phù hợp với thiết kế của mình. Khi bắt đầu thiết kế, hãy tự hỏi:

• Ai là đối tượng người xem?
• Thiết kế sẽ được nhìn thấy ở đâu? (màn hình, in ấn, mạng xã hội…)
• Thông điệp cần truyền tải là gì?
• Cần tạo cảm xúc gì? (năng động, trang trọng, trẻ trung…)

Ví dụ, bạn không thể bắt một người U50 nhìn một thiết kế chuyển động, nhiều chữ được, điều này không phù hợp với những người lớn tuổi và thị giác bắt đầu kém đi. Từ đó, bạn có thể lựa chọn dạng bố cục tối ưu nhất cho ngữ cảnh và mục tiêu truyền thông. 

Kết luận

Một thiết kế đẹp bắt đầu từ một bố cục tốt. Đó là nơi mọi yếu tố cùng nhau tạo thành một hệ thống thuyết phục. Bố cục tốt không chỉ giúp thông điệp rõ ràng, mà còn để lại dấu ấn lâu dài trong tâm trí người xem. Dù bạn thiết kế poster, giao diện web hay bài đăng quảng cáo, hãy bắt đầu với tư duy bố cục đúng – đó là bước đầu tiên để đi đến một thiết kế hiệu quả và truyền cảm. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết này!