Mục lục bài viết
- 1 Concept Art là gì?
- 2 Vai trò của concept art
- 3 Phân loại concept art phổ biến
- 4 Kỹ thuật sử dụng màu sắc và ánh sáng trong concept art
- 5 Concept Artist và Illustrator có giống nhau?
- 6 Quy trình sáng tạo một concept art chuyên nghiệp
- 7 Vì sao concept art trở thành kỹ năng quan trọng trong ngành sáng tạo?
Đằng sau những cảnh phim mãn nhãn, thế giới game hoành tráng hay nhân vật hoạt hình đầy sức sống là cả một quá trình phác thảo và định hình bằng hình ảnh mang tên concept art. Đây là “cánh cửa đầu tiên” dẫn lối cho trí tưởng tượng, nơi mọi ý tưởng được thử nghiệm bằng thị giác trước khi đi vào sản xuất chi tiết. Bài viết này, hãy cùng AWE tìm hiểu tất tần tật thông tin về Concept Art là gì mà bạn cần biết để trở thành Concept Artist chuyên nghiệp!
Concept Art là gì?
Concept art là giai đoạn hình thành và phát triển hình ảnh thị giác nhằm thể hiện ý tưởng ban đầu cho một sản phẩm sáng tạo. Đây là bước quan trọng trong quá trình sản xuất các sản phẩm nghệ thuật như phim, trò chơi điện tử, hoạt hình, truyện tranh và đôi khi cả trong thiết kế sản phẩm hoặc kiến trúc.
Concept art đóng vai trò là bản phác thảo thị giác giúp truyền đạt ý tưởng một cách trực quan trước khi bước vào sản xuất chi tiết. Nó không cần hoàn thiện tuyệt đối về kỹ thuật mà phải truyền tải được “cảm giác” – ánh sáng, không khí, sắc thái không gian, tính cách nhân vật…
Concept Art là gì? Các loại concept art phổ biến
Vai trò của concept art
Concept art là cầu nối giữa thế giới tưởng tượng và thực tế sản xuất hình ảnh. Với đặc thù làm việc từ những ý tưởng còn rất mơ hồ, concept art giúp toàn bộ ekip (đạo diễn, nhà sản xuất, đội ngũ kỹ thuật,…) có hình dung rõ ràng về sản phẩm sẽ ra đời. Việc xây dựng thế giới, tạo hình nhân vật, không gian, ánh sáng, đạo cụ… đều bắt đầu từ concept art.
Nếu thiếu bước này, các bộ phận khác sẽ thiếu định hướng thị giác, dễ gây sai lệch trong truyền tải ý tưởng và phải chỉnh sửa nhiều lần. Đặc biệt trong ngành công nghiệp game và phim ảnh, nơi ngân sách và deadline luôn chặt chẽ, concept art là bước đầu tiên hình thành “bộ khung” định hình toàn bộ dự án.
Phân loại concept art phổ biến
Concept art được chia thành nhiều loại tùy theo mục tiêu sáng tạo:
Environment Concept Art (Khung cảnh – bối cảnh)
Tập trung vào việc thiết kế không gian, môi trường xung quanh trong game hoặc phim. Đây có thể là thành phố tương lai, cánh rừng kỳ ảo, sa mạc hậu tận thế hoặc một hành tinh chưa từng tồn tại. Loại hình này giúp người xem hình dung thế giới mà câu chuyện diễn ra.
Environment Concept Art (Khung cảnh – bối cảnh)
Character Concept Art (Nhân vật)
Là bản phác họa thiết kế nhân vật – từ tạo hình, biểu cảm, phục trang đến màu sắc và chất liệu. Concept nhân vật có thể trải qua nhiều vòng chỉnh sửa để phù hợp với kịch bản và tính cách nhân vật.
Character Concept Art (Nhân vật)
Monster Concept Art (Sinh vật, quái vật)
Thường thấy trong các game hành động, phim fantasy hoặc khoa học viễn tưởng. Nghệ sĩ phải vừa sáng tạo hình dáng mới lạ, vừa đảm bảo logic giải phẫu, chuyển động…Nó là một phần quan trọng của nghệ thuật và thiết kế trong lĩnh vực giải trí, bao gồm điện ảnh, trò chơi điện tử, truyện tranh, và các định dạng khác.
Monster Concept Art (Sinh vật, quái vật)
Prop Concept Art (Đạo cụ, vật phẩm)
Đây là dạng concept art thiết kế các đồ vật trong thế giới tưởng tượng. Từ vũ khí, xe cộ, đồ dùng cá nhân cho đến chi tiết nhỏ như cuốn sách, tách trà – mọi vật thể trong thế giới tưởng tượng đều cần được hình dung rõ ràng từ trước.
Prop Concept Art (Đạo cụ, vật phẩm)
Keyframe Concept Art
Đây là những bức tranh thể hiện khoảnh khắc quan trọng hoặc cảm xúc tổng thể của cảnh. Thường mang tính điện ảnh cao, giúp định hình ánh sáng, màu sắc, khung hình và nhịp cảm xúc. Dạng concept art này cực kỳ phổ biến với những tựa game có cốt truyện theo hành trình nhân vật. Khi nhân vật khám phá ra những “key” thường xuất hiện loại hình concept art này.
Keyframe Concept Art
Kỹ thuật sử dụng màu sắc và ánh sáng trong concept art
Ánh sáng và màu sắc là hai yếu tố chính định hình cảm xúc và bầu không khí trong concept art:
- Ánh sáng: Không chỉ là công cụ tạo độ sâu và định hình thể tích, ánh sáng còn định hướng cảm xúc. Ví dụ, ánh sáng vàng ấm tạo cảm giác hoài cổ hoặc bình yên, ánh sáng xanh lam lạnh thường gợi cảm giác bí ẩn hoặc căng thẳng.
- Màu sắc: Bảng màu trong concept art thường đi từ tổng thể đến chi tiết. Có thể chọn phối màu đơn sắc (monochrome) để làm rõ không khí hoặc dùng complementary (bổ sung) để tăng độ tương phản.
- Độ bão hòa: Màu nhạt tạo cảm giác xa xôi, u buồn. Màu đậm – rực – gần gũi, mạnh mẽ. Sự chuyển giữa vùng ánh sáng – bóng tối cũng góp phần dẫn dắt mắt người xem.
Nắm vững các nguyên lý màu sắc và ánh sáng là điều bắt buộc nếu muốn concept art thuyết phục cả về thẩm mỹ lẫn cảm xúc. Tham khảo thêm bài viết nguyên tắc thiết kế để hiểu rõ về bố cục và thị giác trong thiết kế.
Concept Artist và Illustrator có giống nhau?
Câu trả lời là KHÔNG. Dù cả hai đều là nghệ sĩ thị giác, nhưng mục tiêu và cách làm việc khác nhau:
- Concept Artist: Tập trung vào việc truyền tải ý tưởng ban đầu – không cần chi tiết hoàn hảo. Một concept có thể chưa sắc nét nhưng phải gợi được cảm xúc và không gian cần thiết.
- Illustrator: Tạo ra tác phẩm hoàn thiện, dùng trong in ấn, quảng bá hoặc truyền thông. Mức độ hoàn thiện kỹ thuật cao hơn, chú trọng chi tiết và cảm xúc cụ thể của khoảnh khắc.
Nói tóm lại, concept art phù hợp và được sử dụng trong các sản phẩm giải trí như game, truyện tranh, phim ảnh. Bên cạnh đó, Illustrator được sử dụng trong các ấn phẩm sách, báo hay nghệ thuật cá nhân để truyền thông.
Concept Art và Illustrator
Quy trình sáng tạo một concept art chuyên nghiệp
Để tạo ra một bản concept art chuyên nghiệp bạn cần thực hiện theo quy trình sau đây:
- Bước 1: Nghiên cứu (Research): Đọc brief, hiểu mục tiêu, bối cảnh, thế giới và phong cách của dự án.
- Bước 2: Thumbnails (Phác thảo nhỏ): Vẽ nhiều bố cục thử nghiệm đơn giản để xác định hướng tiếp cận.
- Bước 3: Composition (Dàn bố cục): Chọn một vài phương án tốt nhất và bắt đầu bố trí ánh sáng, tỷ lệ, không gian.
- Bước 4: Color Sketch (Phác thảo màu): Thử bảng màu và hiệu ứng ánh sáng.
- Bước 5: Refine (Làm rõ chi tiết): Tập trung hoàn thiện từng yếu tố chính – nhân vật, môi trường, đạo cụ.
- Bước 6: Polish (Hoàn thiện): Cân chỉnh tổng thể, ánh sáng, màu sắc, chất liệu… để bức concept đạt mức trình bày chuyên nghiệp.
Một concept artist giỏi cần biết vẽ và kể chuyện bằng hình ảnh để dẫn dắt người xem vào thế giới mới. Đây là một lĩnh vực bạn có thể theo học trong ngành thiết kế đồ họa nếu bạn có năng khiếu vẽ đẹp.
Xem thêm: Vẽ xấu có học thiết kế đồ họa được không?
Vì sao concept art trở thành kỹ năng quan trọng trong ngành sáng tạo?
Trong thời đại trải nghiệm thị giác ngày càng chiếm ưu thế, mọi sản phẩm như phim, game, VR cho đến thương hiệu đều cần hình ảnh hấp dẫn ngay từ bước đầu. Concept art chính là bước nền tảng giúp định hình không gian, phong cách và cảm xúc của dự án. Nếu làm tốt concept, các bộ phận khác như modeling 3D, animation, dựng phim… sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công sức.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về các xu hướng liên quan trong bài viết xu hướng thiết kế hoặc xu hướng thiết kế đồ họa.
Kết luận
Concept art là cách concept artist kể chuyện qua hình ảnh để dẫn dắt mọi người vào thế giới điện ảnh. Nó là công cụ thiết yếu của bất kỳ dự án sáng tạo nào mang tính trực quan, nơi hình ảnh đóng vai trò trung tâm.
Với sự phát triển của công nghệ và yêu cầu ngày càng cao về hình ảnh trong ngành công nghiệp sáng tạo, concept art đang trở thành một lĩnh vực đầy tiềm năng – cả về nghề nghiệp và tư duy thiết kế.
Nếu bạn yêu thích sự tưởng tượng và mong muốn tạo ra những thế giới mới bằng hình ảnh, hãy bắt đầu từ concept art – nơi mọi ý tưởng đều có cơ hội được hiện thực hóa. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết này!
